Kısa kısa sinirbilim- 1

 

Nöron: beyindeki hücreler
Glia: Nöronların dışındaki destek hücreleri
Sinaps: iki nöron arasındaki özelleşmiş etkileşim, bir nöronun diğerine sinyal göndermesini sağlar.
Aksiyon potansiyeli: akson hilokta, membran potansiyelinde değişiklik olur, akson boyunca sinyal ilerlemiş olur.
Akson: nöronun bilgi iletimi için özelleşmiş kısmı, aksonlar beynin farklı bölgelerini birleştiren fiziksel yapılardır.
Dendrit: diğer nöronlardan bilgi alan kısım. Nöronun gövdesinden kablolar gibi çıkarlar.
Neurotransmitter: sinir iletici, bunlar beyindeki kimyasallardır ve sinyal iletimini sağlarlar.
Glutamaterjik nöronlar glutamat salgılarlar ve çoğunlukla uyarıcıdırlar.
GABAerjik nöronlar GABA ya da glisin salgılarlar ve engelleyicidirler.
Dopamin, ardışık düşünceler, keyif beklentisi, ince motor kontrol gibi şeyler ile ilişkilidir. Karar verme, ödül, kişilik ve hareket düzenlenmesi gibi birçok olayda rol alır.
GABA, aracı nöronların engelleyici sinyal ileticidir.
Glutamat: uyarıcı sinyal ileticilerdir, öğrenme ve hafıza da önemli rol oynar, fazlası uyaran zehirlenmesine (excitotoxicity) yol açar.
Norepinefrin (noradrenalin): simpatik sinir sistemi nöronlarından salınır.
Serotonin: saldırganlık, uykuya geçiş, depresyon, dürtüsellik ile ilişkili.
Kafein: adenosin reseptörlerini engeller,
Adenosin: engelleyici bir sinyal iletici, uykuyu teşvik eder.
Kanabinoid reseptörü: yine adenosin gibi engelleyici ve beyinde yapılan endokanabinoidler ile aktive olur.
delta-9-TCH: kafeinin tersi etki gösterir.
Epinefrin ve histamin: ruh halini düzenlemede rol alır, hareket ve temel fizyolojik yanıtlarda yer alır.
Nikotin, asetilkolin reseptörlerine bağlanır.
Asetilkolin, parasimpatik sinir sisteminden salınır.
Bilişsel: düşünme, öğrenme, hafıza
Adrenalin: böbreküstü bezlerden salınır, simpatik sinir sistemini aktive eder.


Prof Sam Wang'in The Neuroscience of Everyday Life adlı kitabından.
resim: Ayça